Rozpoznaj objawy wypalenie zawodowe zanim będzie za późno!
🔥 Jak nie wypalić się na własnej ambicji?
Ambicja w pracy jest często postrzegana jako atut – coś, co pcha nas do przodu, inspiruje do działania, wspiera rozwój i daje poczucie spełnienia. Ale to, co daje siłę, może również prowadzić do przeciążenia. Zwłaszcza gdy nie potrafimy zatrzymać się na czas.
Jako psycholog i coach na co dzień pracuję z osobami, które przez długi czas funkcjonowały na wysokich obrotach, nie zauważając, że ich zaangażowanie przerodziło się w chroniczne zmęczenie. Trafiają do mnie w momencie kryzysu, choć sygnały ostrzegawcze pojawiały się znacznie wcześniej – zignorowane, bo „była robota do zrobienia”.
Często są to osoby, które bardzo dużo od siebie wymagają. Kiedyś czuły flow i satysfakcję z działania, ale z czasem praca zaczęła przypominać bieg w coraz głębszym piachu – jeszcze mają siłę, ale każdy krok kosztuje więcej. Mówią: „Nie mam już z czego dawać” albo „Ciągle działam, ale nie czuję sensu”. Ambicja, która była motorem napędowym, zamienia się w ciężar.
Z zewnątrz często wszystko wygląda dobrze: osiągnięcia, wyniki, aktywność. Ale w środku – frustracja, zmęczenie i poczucie pustki. I właśnie dlatego tak trudno zauważyć, że coś się dzieje – bo przecież „nie mam prawa narzekać, wszystko mi się układa”.
📉 Wypalenie zawodowe to proces – nie katastrofa z dnia na dzień
Choć może się wydawać, że wypalenie pojawia się nagle, w rzeczywistości jest to cichy, postępujący proces, który przez długi czas nie daje wyraźnych objawów.
Z raportu Gallup State of the Global Workplace 2025 wynika, że:
-
40% pracowników na świecie odczuwa stres niemal każdego dnia.
-
Wysokie zaangażowanie wcale nie chroni przed wypaleniem – może wręcz je przyspieszać, jeśli nie towarzyszy mu zdrowy balans między pracą a regeneracją.
Alarmujące są dane dotyczące menedżerów: ich subiektywne zaangażowanie spadło o kilka punktów procentowych, szczególnie u kobiet i osób poniżej 35. roku życia. Sytuację pogarsza presja, nadmiar obowiązków i brak realnego wsparcia.
🔎 Jakie są symptomy wypalenia zawodowego, które łatwo przeoczyć
Wiele objawów wypalenia jest subtelnych i długo niezauważanych. Oto najczęstsze:
-
Coraz mniejsza satysfakcja z wykonywanych zadań
-
Przewlekłe zmęczenie mimo snu i odpoczynku
-
Zanik wewnętrznej motywacji
-
Rozdrażnienie, problemy z koncentracją i obniżona cierpliwość
-
Ucieczka od relacji i obowiązków rodzinnych
-
Myśli „mam dość”, „nie ogarniam”, „nie dam rady”
-
Z jednej strony obsesyjne myślenie o pracy, z drugiej – chęć całkowitego wycofania się
To jeszcze nie depresja, jednak może być blisko – to już nie jest zdrowe funkcjonowanie. To moment, w którym warto się zatrzymać.
Czasem pojawia się również wyraźna niechęć do zadań, które wcześniej były źródłem satysfakcji – jakby ktoś odciął wewnętrzny dopływ energii. Niektórzy zaczynają unikać odpowiedzialności, przekładać zadania, działać mechanicznie. Pojawia się też coraz silniejsze poczucie samotności i niezrozumienia – bo przecież „wszyscy dają radę, tylko ja nie”.
To właśnie w tych cichych, codziennych sygnałach tkwi największe niebezpieczeństwo – łatwo je zbagatelizować, dopóki nie pojawi się fizyczne lub emocjonalne załamanie.
🧘♀️ Co może pomóc? Zatrzymanie, refleksja, wsparcie
W praktyce coachingowej i psychoterapeutycznej, którą prowadzę, często zadaję pytania:
-
„Czy Twoja codzienna praca Cię wzmacnia, czy wypala?”
-
„Czy to, co robisz, ma dla Ciebie nadal sens?”
Odpowiedzi bywają bolesne. Ale to właśnie ten moment „wybudzenia” jest początkiem zmiany. W wielu przypadkach już sama rozmowa, superwizja lub kilka sesji wspierających wystarcza, by znów złapać równowagę.
Czasem potrzeba tylko uważnego towarzyszenia – kogoś, kto pomoże spojrzeć z dystansu na to, co dzieje się wewnętrznie i zawodowo. Klienci mówią wtedy: „Pierwszy raz ktoś mnie naprawdę wysłuchał”, „Pierwszy raz spojrzałam na siebie bez oceny”.
W takiej przestrzeni może pojawić się nowa perspektywa, odzyskanie kontaktu ze swoimi wartościami, a nawet decyzja o zmianach – nie zawsze rewolucyjnych, ale wystarczająco ważnych, by znów poczuć spójność ze sobą.
Nie chodzi o natychmiastowe rozwiązania. Chodzi o to, by odzyskać wewnętrzną zgodę na to, co dalej – i pozwolić sobie działać w sposób zasilający, a nie wyczerpujący.
👥 Rola liderów w zapobieganiu wypaleniu
Według People Managers’ Guide to Mental Health at Work (Mind UK), osoby zarządzające zespołami mają kluczowy wpływ na dobrostan swoich pracowników. Nie muszą być terapeutami – wystarczy, że:
-
zauważą zmiany w zachowaniu,
-
okażą empatię,
-
stworzą przestrzeń do rozmowy,
-
nie będą oceniać.
W nowoczesnych firmach coraz częściej inwestuje się w rozwój kompetencji miękkich u liderów: prowadzenie rozmów wspierających, rozpoznawanie oznak stresu i tworzenie zdrowych relacji w zespole. To nie jest moda. To konieczność w świecie VUCA i ciągłych zmian.
„70% poziomu zaangażowania zespołu zależy od stylu zarządzania menedżera” – podkreśla raport Gallupa:
„Mój ulubiony menedżer zawsze był gotów mi pomóc… Ktoś, kto chce zobaczyć, jak błyszczę, wiesz, jak się rozwijam… Ktoś, kto motywuje i dodaje otuchy. To byłynajlepsze momenty, jakie z nią przeżyłam.” — LETHIWE D. urzedniczka z RPA
„Najlepszy menedżer, jakiego kiedykolwiek miałam, nie pracował tutaj – to było dawno temu – ale miał wszystko pod kontrolą. Nigdy nie pozwalał, by cokolwiek umknęło, i zawsze troszczył się o nas.” — Patricia A., Dyrektorka Działu Akademickiego USA
Silna pozycja lidera to dziś nie tylko autorytet, ale także umiejętność tworzenia środowiska psychologicznego bezpieczeństwa. To lider może być tą osobą, która zauważy, że ktoś w zespole przestaje „dowozić”, bo jest przeciążony – i zamiast oceniać, zapyta: „Co się dzieje?”, „Jak mogę Ci pomóc?”. Takie mikrointerwencje często wystarczą, by zapobiec długotrwałemu kryzysowi.
Liderzy, którzy inwestują w swój rozwój psychospołeczny – uczestniczą w superwizji, sesjach coachingowych czy programach wellbeingowych – nie tylko lepiej radzą sobie z wyzwaniami, ale też stają się modelem zdrowego funkcjonowania w pracy.
🎯 Wypalenie menedżerów – ukryty koszt odpowiedzialności
Choć temat wypalenia zawodowego często kojarzony jest z zawodami pomocowymi, coraz więcej danych wskazuje na ogromne obciążenie emocjonalne liderów, menedżerów i osób odpowiedzialnych za zespoły. Ich codzienność to ciągłe podejmowanie decyzji, rozwiązywanie konfliktów, presja wyników i konieczność wspierania innych – często przy jednoczesnym braku wystarczających zasobów.
W raporcie Gallup State of the Global Workplace 2025 pojawiają się wypowiedzi menedżerów z różnych zakątków świata, które doskonale ilustrują skalę napięcia, z jakim mierzą się liderzy:
„Trudne decyzje wywierają na mnie presję psychiczną – na przykład rekrutacja. Czasami brakuje też zasobów. Do tego dochodzą spory między pracownikami, różne problemy, nowe systemy i tak dalej.”
— Abu M., Menedżer ds. marketingu Arabia Saudyjska„Powinniśmy mieć zespół sześciu osób. Jesteśmy tylko we dwoje. To bardzo stresujące.”
— Andile V., Kierownik ds. operacyjnych RPATe słowa pokazują, jak trudne i niedoceniane potrafi być zarządzanie w realiach przeciążenia. Brak ludzi, chaos systemowy, konflikty interpersonalne – to wszystko codzienność, która w dłuższej perspektywie może prowadzić do wypalenia.
🛠 Wspierający lider to nie tylko strateg – to także człowiek, który musi umieć zadbać o własne granice. Dlatego coraz więcej firm inwestuje w rozwój kompetencji psychospołecznych u menedżerów – m.in. w ramach:
szkoleń z zakresu zarządzania stresem i emocjami,
programów coachingowych i mentoringowych,
superwizji dla liderów – czyli profesjonalnej przestrzeni do refleksji nad relacjami zespołowymi, podejmowanymi decyzjami i własnym dobrostanem.
📌 Jeśli jesteś liderem, menedżerem, mentorem lub osobą wspierającą innych – zapraszam Cię na superwizję indywidualną lub grupową. To nie luksus – to narzędzie profilaktyki wypalenia i budowania zdrowego przywództwa.
🌐 Wypalenie dotyka również tych, którzy pomagają innym
Choć najczęściej mówi się o wypaleniu w kontekście pracy biurowej, coraz częściej obserwuję je także u psychologów, coachów, edukatorów, mentorów i menedżerów. Osoby, które na co dzień wspierają innych, często zapominają o sobie. Ich obciążenie emocjonalne, nadmiar relacji pomocowych i potrzeba „bycia silnym” sprawiają, że ignorują własne granice.
Warto jednak zauważyć, że zjawisko wypalenia zawodowego po raz pierwszy zostało opisane w latach 70. XX wieku przez Herberta Freudenbergera, który obserwował je u wolontariuszy pracujących z osobami uzależnionymi. W kolejnych dekadach badania Christiny Maslach rozszerzyły rozumienie wypalenia na zawody związane z intensywnym kontaktem interpersonalnym, takie jak pielęgniarki, lekarze, nauczyciele czy pracownicy socjalni.
Obecnie coraz więcej uwagi poświęca się wypaleniu wśród menedżerów i liderów biznesu. Badania Hays Poland (2024) wskazują, że około 29% polskich specjalistów i menedżerów deklaruje odczuwanie syndromu wypalenia zawodowego.
🧭 Superwizja – skuteczna profilaktyka wypalenia zawodowego
Jednym z najskuteczniejszych narzędzi przeciwdziałania wypaleniu w rolach wspierających jest superwizja. Daje przestrzeń do refleksji, odpoczynku psychicznego i przyjrzenia się swojej pracy z nowej perspektywy.
Jako psycholog i superwizor zapraszam na sesje:
-
dla coachów i mentorów,
-
dla psychologów i terapeutów,
-
dla liderów, menedżerów i osób wspierających innych.
Tworzę bezpieczne środowisko, w którym można mówić o trudnościach, zasobach, wątpliwościach – bez oceny i presji. Bo żeby skutecznie wspierać innych, trzeba też zadbać o siebie.
🧭 Jeśli coś Cię „uwiera” w Twojej codziennej pracy, jeśli czujesz, że „coś się wypala” – nie czekaj.
Zrób pierwszy krok. Porozmawiaj z kimś, kto pomoże Ci odzyskać jasność, siłę i sens w tym, co robisz.
Skontaktuj się ze mną, jeśli szukasz wsparcia psychologicznego, coachingu lub superwizji.
Zadbaj o siebie – zanim będziesz musieć się ratować.
Zapraszam
Anita Orzechowska
Magister psychologii, Magister Counseling i Coaching, Leadership & Executive Coach; Psychotraumatolog, Interwent kryzysowy, terapeuta eklektyczny.
Audytor, mentor, superwizor, dla menedżerów, mentorów, coachów, trenerów; konsultant biznesowy w zakresie miękkiego HR, zarządzania, sprzedaży, tworzenia kultury organizacyjnej, diagnozy potrzeb, specjalista od kryzysu, równowagi i wzrostu pokryzysowego.
Akredytowany Coach PCC ICF, Akredytowany Coach i Superwizor Izba Coachingu, Akredytowany Mentor i Coach EIA Senior Praktyk EMCC, Mentor Coach ICF,
Master Praktyk NLP, Certyfikowany Konsultant Odporności Psychicznej AQR,
Certyfikowany trener Podróż Bohatera®,
Certyfikowany Konsultant, Mentor Coach Kryzysowy IPTK.
Certyfikowany Kryzysowy i Rozwojowy mentor finansowy IPTK.
📚 Bibliografia:
-
Gallup (2025). State of the Global Workplace Report 2025. Pozyskano z: https://www.gallup.com/workplace/349484/state-of-the-global-workplace.aspx
- Hays Poland. (2024, wrzesień 12). 29 procent specjalistów i menedżerów odczuwa wypalenie zawodowe. Pracodawcy dla Zdrowia. https://pracodawcydlazdrowia.pl/29-procent-specjalistow-i-menedzerow-odczuwa-wypalenie-zawodowe/
-
Mind UK. People Managers’ Guide to Mental Health at Work Pozyskano z: https://www.mind.org.uk/media-a/4660/mental-health-at-work-1_tcm18-10567.pdf
Oferta oraz harmonogram usług dla biznesu ustalane są indywidualnie. Napisz do mnie lub zadzowń: +48 691213623
Dla klienta prywatnego rejestracja i możliwość skorzystania z usług na stronie ZnanyLekarz.
